งบประมาณ (Budget) หมายถึง แผนการดำเนินงานเกี่ยวกับ การจัดหาและการใช้ทรัพยากรทางการเงิน และทรัพยากรอื่นๆ ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ในการประมาณการทางการเงินหรือทรัพยากรอื่นนั้น จะต้องประมาณการอย่างมีระบบ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือควบคุมการดำเนินงานของธุรกิจในอนาคต
โดยทั่วไปงบประมาณจะนำมาใช้เพื่อช่วยตัดสินใจในการสร้างกำไรให้ก้บธุรกิจ นอกจากนี้งบประมาณยังมีบทบาทสำคัญในการบริหารงานของกิจการอื่นด้วย เช่น โรงเรียน วัด โบสถ์ โรงพยาบาล สถานีตำรวจ หน่วยงานที่ไม่หวังผลกำไร ตลอดจนบุคคลและครอบครัวก็สามารถนำงบประมาณไปใช้ในการบริหารทางการเงินของครอบครัวได้
วัตถุประสงค์ของการจัดทำงบประมาณ (Objectives of budgeting) วัตถุประสงค์ของการจัดทำงบประมาณจะเกี่ยวข้องกับ
1.การกำหนดเป้าหมายเฉพาะ
2.การบริหารแผนเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย
3.การเปรียบเทียบผลการปฏิบัติจริงกับเป้าหมายที่กำหนดไว้เป็นระยะๆเป้าหมายเหล่านี้ประกอบด้วย เป้าหมายธุรกิจโดยรวมและเป้าหมายเฉพาะด้านสำหรับหน่วยธุรกิจในองค์การ การกำหนดเป้าหมายเฉพาะด้านสำหรับการดำเนินงานในอนาคตเป็นส่วนหนึ่งของหน้าที่การวางแผน (Planning Function) ในการบริหารงาน ในขณะที่การบริหารงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมายถือว่าเป็นหน้าที่ในการอำนวยการ (Directing Function) การเปรียบเทียบผลที่เกิดขึ้นจริงกับเป้าหมายที่กำหนดไว้เป็นระยะๆ นั้นถือว่าเป็นหน้าที่ในการควบคุม (Controlling Function) ความสัมพันธ์ของหน้าที่เหล่านี้
การวางแผน (Planning) เป็นกระบวนการพิจารณาถึงสิ่งที่ต้องการในอนาคต และวิธีที่ดีที่สุดเพื่อให้บรรลุผลสำเร็จ การวางแผนจะเป็นการกำหนดกิจกรรมการบริหารงานทั้งหมด ซึ่งจะนำไปสู่การกำหนดวัตถุประสงค์และแนวทางที่จะบรรลุวัตถุประสงค์ การจัดทำงบประมาณเป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนที่ทำให้องค์การนั้นบรรลุเป้าหมาย ซึ่งขั้นตอนของการกำหนดเป้าหมายจนกระทั่งออกมาเป็นงบประมาณนั้น
